Khỏe mạnh và mẫn tiệp, Trung tướng, Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Văn Phiệt, nguyên Phó tư lệnh về Chính trị Quân chủng Phòng không-Không quân dường như vẫn chẳng quên chi tiết nào về những năm tháng rực lửa. Hiện ông vẫn bận rộn với những chuyến đi vừa kết nối đồng đội, vừa hết mình vì những mảnh đời bất hạnh...

Hà Nội những ngày mưa rét cuối năm 2025, trong căn phòng ở ngõ nhỏ trên phố Đội Cấn, một ông già tóc bạc như cước vẫn chăm chú đọc sách. Đã gần bước qua tuổi 96, sức khỏe yếu đi nhiều, dùng thuốc nhiều hơn dùng cơm, nhưng với ông, đọc sách và hoài niệm là liều thuốc tinh thần giúp trí nhớ tốt hơn, sống lạc quan, yêu đời hơn. Ông là Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh, nguyên Phó cục trưởng Cục Tác chiến, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam.

Trong chuyến đi tìm địa điểm dựng bia ghi danh liệt sĩ ở Lộc Ninh (Bình Phước), năm 2023, đoàn công tác của chúng tôi chủ yếu là các cựu chiến binh, đa số đã từng trực tiếp chiến đấu trên chiến trường Lộc Ninh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, nhiều người sau này trở thành tướng lĩnh hoặc đứng đầu các đơn vị trong hệ thống chính trị, trong đó có Trung tướng Lưu Phước Lượng, nguyên Phó tư lệnh về Chính trị Quân khu 9.

Tháng 7-1977, tôi có dịp được gặp gỡ và hỏi chuyện chị Nguyễn Thị Định (thường gọi thân mật là Ba Định). Lúc này, chị là Thứ trưởng Bộ Thương binh và Xã hội.

Ngày 23-9-1945, Nam Bộ đứng dậy kháng chiến, bắt đầu trang sử vàng oanh liệt “đi trước về sau”. Một người Nam Bộ vừa cầm súng, vừa cầm bút bước vào kháng chiến, để rồi trở thành một nhà chỉ huy quân sự tài ba, một nhà thơ nổi tiếng, được nhân dân yêu quý gọi là “Thi tướng”. Đó là Huỳnh Văn Nghệ, còn gọi là Tám Nghệ (1914-1977).

Tháng 4-2025, gia đình Thiếu tướng Trần Thế Môn (1915-2009), nguyên Chánh án Tòa án Quân sự Trung ương, nguyên Chính ủy Binh chủng Công binh trang trọng tổ chức lễ đón nhận danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân do Chủ tịch nước truy tặng đồng chí. Tại đây, chúng tôi may mắn được gặp một số cựu chiến binh từng có thời gian hoạt động cách mạng và làm việc dưới quyền chỉ huy của đồng chí Trần Thế Môn.

Khởi nghĩa Bắc Sơn (Lạng Sơn) bùng nổ và sau đó, Đội du kích Bắc Sơn ra đời và phát triển thành Trung đội Cứu quốc quân 1, đã gắn liền với phong trào cách mạng ở Bắc Sơn cùng với vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các đồng chí Thường vụ Trung ương, trong đó có đồng chí Trường Chinh, Tổng Bí thư của Đảng.

Trưởng thành từ đơn vị cơ sở, trải qua nhiều thử thách, Thiếu tướng Nguyễn Văn Thiện, Phó tư lệnh Bộ đội Biên phòng (BĐBP) luôn thấu hiểu nhiệm vụ đặc biệt của người lính trinh sát đặc nhiệm. “Chất thép” của vị tướng biên phòng này không chỉ được minh chứng qua những chiến công trong gần 40 năm công tác ở BĐBP mà còn bằng tư duy khoa học, hành động quyết liệt và phong cách làm việc sâu sát, sắc bén...

Thượng tướng Phùng Thế Tài (1920-2014) không chỉ là một vị tướng giàu cá tính, có sự quyết đoán, mưu trí, tầm nhìn xa trông rộng mà còn là vị tướng thực hành với những nhiệm vụ cụ thể, ở các khu vực và thời điểm đặc biệt quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Trong những năm làm công tác giảng dạy, quản lý tại Trường Sĩ quan Lục quân 1 và Học viện Lục quân, Thiếu tướng Nguyễn Hữu Mão luôn quan tâm nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm chiến đấu và vận dụng vào quá trình đào tạo của nhà trường.